کمک و اقدامات اولیه در زمان بروز سکته مغزی
سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که در مغز خونریزی رخ می دهد یا زمانی که جریان خون به مغز مسدود می شود. در نتیجه همین چند دقیقه آشفتگی و بهم ریختگی در رسیدن مواد مغذی به مغز باعث می شود که سلول های مغزی بمیرند. دقایق اولیه بعد از بروز سکته زمان حساسی است زیرا اگر اقدامات اولیه برای فردی که دچار سکته شده سریع انجام نگیرد، خطر مرگ افزایش می یابد.
اهمیت مراجعه اورژانسی به پزشک
سکته مغزی یک اتفاق کاملا اورژانسی است و حتما باید در سریع ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه شود. درمان سریع تر احتمال آسیب دیدگی را به حداقل می رساند چرا که در سکته مغزی هر لحظه قابل اهمیت است. هنگام وقوع سکته باید یکسری علائم را به شکل کاملاً سریع به یاد بسپارید و آن ها را به عنوان نشانه ای برای هشدار در فرد بررسی کنید که شامل موارد زیر هستند :
صورت : آیا زمانی که فرد لبخند می زند صورت او به یک طرف متمایل می شود ؟
بازو یا دست : آیا یکی از بازو ها یا دستان، هنگامی که فرد سعی دارد آن ها را بالا بیاورد، پایین تر از دست دیگر است ؟
تکلم : آیا فرد می تواند یک جمله ساده را تکرار کند یا نوع تکلم او بریده بریده است و به راحتی قابل فهم نیست ؟
زمان : در طول سکته مغزی هر لحظه اهمیت دارد. اگر هر کدام از این علائم را مشاهده کردید، حتماً با اورژانس تماس بگیرید.
علائم و نشانه های دیگر سکته که به طور ناگهانی اتفاق می افتند، شامل موارد زیر هستند:
- زردی یا بی حسی روی یک طرف بدن یا هر کدام از پاها.
- تاری دید یا از دست دادن بینایی، مخصوصاً در یکی از چشمان
- سر درد شدید، سیاهی رفتن چشم بدون هیچ دلیل ظاهری مشخص
- سرگیجه، ناپایداری و افتادن ناگهانی، مخصوصاً زمانی که با علائم دیگر همراه می شود.
عواملی که خطر سکته مغزی را افزایش می دهند:
- فشار خون بالا
- سابقه سکته در گذشته
- مصرف سیگار
- دیابت یا بیماری قلبی
- همچنین خطر سکته با بالا رفتن سن نیز افزایش پیدا می کند.
کمک های اولیه ؛ چگونه به بیمار سکته مغزی کمک کنیم ؟
سطح هوشیاری بیمار را ارزیابی کنید
اگر بیمار هوشیار نیست اما به طور طبیعی نفس می کشد یا اگر نیمه هوشیار است، او را به یک پهلو بخوابانید و مراقب باشید که به جایی برخورد نکند و سریعاً با آمبولانس تماس بگیرید. بسیار مهم است که در سریع ترین زمان ممکن علائم را ارزیابی کنید، زیرا درمان باید در عرض یکی دو ساعت انجام شود.
از بیمار هوشیار به دقت مراقبت کنید
حتما بیمار هوشیار را باید در موقعیت صحیح بدنی قرار دهید که احساس راحتی داشته باشد. سعی کنید روی او را بپوشانید تا گرمای بدنش از بین نرود.
از او چشم برندارید
هنگامی که منتظر آمبولانس هستید، حتماً باید هر گونه تغییری را در فرد مورد بررسی قرار دهید. اگر احساس می کنید حالت هوشیاری او در حال تغییر است، او را به یک طرف بخوابانید. از آن جا که تجربه سکته مغزی برای بیمار بسیار ترسناک است، پس باید سعی کنید شرایط آرامی را برایش فراهم کنید.
آرامش خود را حفظ کنید
اگر شما بتوانید آرام باشید، فرد سکته کرده هم آرام می شود. با این فرد صحبت کنید تا ببینید هوشیار است یا خیر. مثلاً نامش را از او بپرسید یا اگر نمی تواند صحبت کند، از او بخواهید که دست شما را بگیرد. اگر به حرف شما واکنش نشان داد، یعنی هوشیار است.
هرگز اجازه ندهید که بیمار احساس سرما کند
پس اگر می توانید لباسش را افزایش دهید یا اگر نیاز است روی او پتو بیاندازید.
مراقب باشید که چیزی در دهانش گیر نکرده باشد
شاید چیزی در دهان او مانعی برای تنفس باشد. پس در چنین حالتی حتماً کمک کنید تا هر چیزی که داخل دهانش است را بیرون بریزد.
هیچ غذا و نوشیدنی به او ندهید
دادن غذا و نوشیدنی به بیمار ممکن است سبب خفگی او شود.
علائم فرد را در نظر بگیرید
به دنبال تغییرات بدنی باشید و مدت زمانی که فرد دچار این حالت شده است، را به پزشک اطلاع رسانی کنید.
چگونه در حالت غیر هوشیار فرد را در یک پوزیشن مناسب قرار دهیم ؟
اول از همه چانه فرد را به سمت بالا بدهید.
او را به آرامی به عقب ببرید.
چک کنید و ببینید که قفسه سینه او تکان می خورد یا خیر.
صدای نفس او را گوش دهید.
گونه خود را به دهان او بچسبانید تا تنفسش را احساس کنید.
اگر مشاهده کردید که هیچ علامتی از تنفس وجود ندارد، CPR را شروع کنید.
سوزن زدن سرانگشتان برای افزایش هوشیاری در سکته مغزی
در ادامه این بخش از بهداشت و سلامت اپاراتمی تکنیک ساده و در عین حال موثر برای نجات جان افراد مبتلا به سکته ارائه شده که شاید روزی به کارتان بیاید.
وقتی یکی از نزدیکانتان دچار سکته مغزی شده است، آرامش خود را حفظ کنید و به هیچ وجه فرد مبتلا به سکته را جابه جا نکنید. با یک سوزن مخصوص پزشکی یا سوزن معمولی ضد عفونی شده، سریع در نوک هر کدام از انگشتان دست فرد، در نزدیک ترین نقطه نسبت به ناخن، سوراخی ایجاد کنیدو صبر کنید تا خون جاری شود. بعد از جاری شدن خون، انگشتان فرد را فشار دهید تا او هشیاری خود را مجدداً بدست آورد.
برای تقویت جریان خون زمانی که متوجه شدید حالت دهان فرد تغییر کرده، گوش هایش را بمالید تا قرمز شوند، سپس در نرمه گوش سوراخ کوچکی با سوزن ایجاد کنید تا خون از آن بیرون آید، خواهید دید چند دقیقه بعد دهان فرد به حالت طبیعی باز می گردد.