نزله یا همان زکام چیست و چطور درمان می شود ؟
نزله باعث خلط گلو، عطسه و آبریزش بینی بدون هیچ علت خاصی می شود . علائم غیر آلرژیک نزله شبیه به تب یونجه یا زکام آلرژیک است اما در این نوع، هیچ علائم آلرژیکی دیده نمی شود.
نزله غیر آلرژیک باعث می شود که کودکان و نوجوانان درگیر بیماری شوند که معمولا در بعد از سن ۲۰ سالگی رایج تر می باشد . علائم تشدید کننده غیر آلرژیک با یکدیگر متفاوت است و شامل عطرهای خاص یا آلوده کننده های هوا می باشد که می تواند در اثر تغییرات آب و هوایی ، استفاده از بعضی از داروها ، غذاهای خاص و یا بیماری های مزمن اتفاق بیافتد. تشخیص نزله تقریبا بعد از قرار گرفتن در معرض عامل های آلرژی زا اتفاق می افتد و این مشکل می تواند آلرژی پوستی یا تست خونی را درگیر کند.
علائم نزله و زکام
اگر به نزله دچار شده باشید ، احتمالا با علائم خاصی روبرو می شوید که در کوتاه مدت روی بدن شما نشان داده می شوند و می توانند شامل مواردی باشند که در این بخش از سلامت نمناک آورده ایم :
- گرفتگی بینی
- آبریزش بینی
- عطسه
- ترشحات گلو
- سرفه
نزله معمولا باعث خارش بینی، چشم ها و گلو می شود و علائم آن با تب یونجه شباهت دارد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم ؟
در صورت دارا بودن علائم زیر حتما به پزشک مراجعه کنید:
- اگر علائم شدید بودند.
- اگر با مصرف داروهای مسکن ، علائم برطرف نشدند .
- اگر بعد از مصرف دارو و مسکن با عوارض جانبی مواجه شدید.
علل نزله و زکام
علت اصلی نزله هنوز نامشخص است. متخصصان بر این باورند نزله زمانی اتفاق می افتد که رگ های خونی بینی گسترده می شوند و خط بینی را با خون و مایع پر می کنند . علت های زیادی می تواند باعث این مشکل شود که معمولا انتهای خطوط بینی را درگیر می کند و واکنش هایی شبیه به آسم را بروز می دهد.
علائم تشدید کننده نزله شامل موارد زیر هستند:
محرک های شغلی و محیطی :
آلودگی ، سیگار ، دود و بوهای غلیط و قوی مثل عطرهای تند می توانند عامل تشدید کننده نزله باشند . شغل هایی که در معرض بوهای شیمیایی هستند ، بیش از بقیه در معرض نزله می باشند.
تغییرات آب و هوایی :
دما و رطوبت می تواند غشاها و مواد چسبنده درون بینی را تحت تاثیر قرار دهد و مشکلاتی در بلع و یا آبریزش بینی را ایجاد کند.
عفونت :
عفونت های مربوط به نزله معمولا از طریق عفونت های دهانی ایجاد می شوند و علائم آن شبیه به تب و سرماخوردگی می باشد.
غذاها و نوشیدنی ها :
نزله ممکن است که هنگام غذا خوردن ، مخصوصا خوردن غذاهای داغ و یا تند اتفاق بیافتد . مصرف نوشیدنی های الکلی همچنین ممکن است که باعث ایجاد مخاط اضافی داخل بینی شود و گرفتگی بینی را ایجاد کند.
مصرف داروهای خاص :
بعضی از داروها نیز می توانند عاملی برای بروز نزله باشند . این داروها آسپیرین ، ایبوپروفن و داروهای فشار خون مثل بتابلاکرها را شامل می شوند.
داروهای ضد افسردگی و یا داروهای درمانی برای اختلال نعوظ و یا اسپری های بینی نیز می توانند باعث نزله شوند.
تغییرات هورمونی :
تغییرات هورمونی در دوران بارداری ، قاعدگی و یا وضعیت های خاص هورمونی مثل تیروئید پرکار نیز ممکن است عاملی برای نزله باشد.
خوابیدن به پشت ، تنگی نفس در خواب و یا رفلاکس معده نیز عاملی برای نزله می باشند.
عوامل خطر نزله و زکام
خطرات مربوط به نزله می توانند موارد زیر را شامل شوند:
قرار گرفتن در معرض محرک ها :
آلودگی ها، گرد و غبار، عطرها و یا دود سیگار و مواد مخدر می تواند خطر ابتلا به نزله را افزایش دهد.
سن بالای ۲۰ سال :
نزله برعکس بیماری های آلرژیک که قبل از ۲۰ سالگی رخ می دهد ، معمولا در افراد بالای ۲۰ سال رواج بیشتری دارد.
استفاده از قطره و یا اسپری بینی :
استفاده از قطره یا اسپری بینی به مدت بیشتر از چند روز می تواند باعث گرفتگی بینی و تشدید شدن علائم نزله شود.
خانم بودن :
زمانی که نزله به علت تغییرات هورمونی رخ داده باشد ، باعث می شود که گرفتگی بینی در دوران بارداری و قاعدگی افزایش پیدا کند.
ابتلا به بیماری های خاص :
مواردی از بیماری های مزمن هستند که می توانند نزله را بدتر کنند و باعث افزایش سندروم خستگی مزمن و یا پرکاری تیروئید شوند.
استرس :
استرس یا فشار جسمی و یا روحی روانی می تواند نزله را افزایش دهد.
مشکلات نزله
مشکلات نزله شامل موارد زیر می باشد:
پولیپ بینی :
پولیپ های نرم و غیر سرطانی در این موارد می توانند داخل خط بینی فرد باعث التهاب سینوس ها شوند . پولیپ های کوچک مشکلات جدی ایجاد نمی کنند اما انواع بزرگ تر آن ها باعث مسدود شدن جریان هوا به بینی می شود و نفس کشیدن را سخت می کند.
سینوزیت :
گرفتگی بینی بر اثر نزله باعث افزایش احتمال ابتلا به نزله می شود . سینوزیت یک عفونت و یا التهاب در سینوس می باشد.
عفونت گوش میانی :
افزایش مایع در گوش و یا گرفتگی بینی باعث عفونت گوش میانی خواهد شد .
ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه :
نزله باعث آشفتگی روحی و روانی نیز می شود و فرد را از انجام فعالیت های روزانه مثل مدرسه رفتن ، کار خانه و یا بیرون باز می دارد.
پیشگیری از ابتلا به زکام یا نزله
مطالعات نشان می دهد که راه های پیشگیری از این مشکل نیز وجود دارد . مثلا کودکانی که روغن ماهی و یا اسید چرب چند رشته ای اشباع نشده مصرف می کنند ، کم تر از بقیه در معرض نزله هستند.
در صورت مبتلا بودن به نزله می توانید با انجام اقدامات زیر باعث کاهش پیدا کردن علائم شوید:
دوری از تشدید کننده ها :
اگر متوجه شدید که عامل خاصی باعث بدتر شدن نزله می شود ، باید از آن دوری کنید.
استفاده بیش از حد از بازکننده های بینی :
استفاده از این داروها بیش از چند روز باعث بدتر شدن علائم می شود.
انجام درمان های کارآمد :
اگر درمان کارآمد نبود ، به پزشک مراجعه کنید زیرا پزشک می تواند در پیشگیری از این بیماری و یا کاهش علائم به شما کمک کند.
سبک زندگی مناسب و توصیه های عمومی هنگام بروز نزله
بینی خود را شستشو دهید :سعی کنید که با بطری های مخصوص شستشوی بینی ، داخل راه های بینی را شستشو دهید . اگر این روش را روزانه اجرا کنید ، یعنی بهترین درمان را برای نزله انجام داده اید . برای پیشگیری از عفونت ، از آب جوش یا یخ زده و یا تصفیه شده استفاده کنید و همچنین لوازم را بعد از هر بار استفاده شستشو دهید و اجازه دهید که در معرض هوا قرار بگیرند و خشک شوند.
از قرار گرفتن در معرض هوای سرد به خصوص بعد از حمام, بعد از ورزش, بعد از نزدیکی جنسی خودداری کنند.
داخل بینی را باد بزنید :
به طور منظم و به آرامی داخل بینی را باد بزنید تا ترشحات موجود در آن خارج شوند.
در زمـان ایجـاد نزلـه هرگز به پشت نخوابند و هنگام خواب پاها را با جوراب و سر را با کلاه بپوشانند. به یاد داشته باشید که گرم نگه داشتن سر خود در رفع ترشحات پشت حلق سیار موثر است.
رطوبت :
اگر هوای داخل منزل و یا محل کار شما خشک است ، یک دستگاه بخور را در محل خواب خود قرار دهید و همیشه این دستگاه را تمیز نگه دارید . می توانید تنفس در حمام بخار را نیز انجام دهید.
مایعات بنوشید :
نوشیدن مایعات ، آبمیوه و چای بدون کافئین به اندازه کافی به باز شدن ترشحات بینی کمک می کند و از نوشیدنی های کافئین دار نیز دوری کنید.